Ua manaʻoʻiaʻo ka Behaviorism no ka manawa lōʻihi i keʻano o ka hoʻonaʻauao'enepele, a uaʻaeʻia ka nānāʻana i ka nānāʻana i nā kaʻina hana a me ka hoʻopiliʻana i nāʻano o ka politika, nā kālaihana a me ke aʻoʻana. Ma o nā haumāna psychologists, ua manaʻoʻia nāʻano hana e maʻalahi a hoʻonohonoho pono i kahi kanaka.
He aha ka hoʻohaunaele?
ʻO ka Behaviorism (ʻo ka hana Pelekānia) - kekahi o nā kumu koʻikoʻi o ke kālaikala i ka XX XX. eʻimi i ka manaʻo o ke kanaka ma o nā 'ano o ka hana, hiki ke hoʻomaopopo i kaʻike i ka manawa like. ʻO nā mea i koiʻia no ka hoʻokōʻana i ka hana kuʻuna,ʻo ia nā manaʻo'ikepuni o John Locke,ʻo ka mea i hānauʻia he "papa maʻemaʻe", aʻo ka hoʻonaʻauao o Thomas Hobbes, ka mea i hōʻole i ke kanaka i mea noʻonoʻo. Hoʻopauʻia nā hana a pau o ke kanaka i loko o ka hana i ka hana mua: S → R, a laila ua hoʻokomoʻia ka pā waena waena: S → P → R.
ʻO ka mea hoʻokumu i ka hoʻokūkū
Hoʻokumuʻiaʻo John Watson e wehewehe i nā hana i hanaʻia i loko o ke kino o nā kānaka ma nā mea kani, i anaʻia e nā mea hana a me nā haʻawina hōʻoia, no laila ua hānauʻia keʻano kaulana:ʻo ia ka hana S → R (stimulus → i ka hopena). Ma muli o kaʻike o Pavlov a me Mr. Sechenov, me ke ala kūpono i ka noiʻi, ua manaʻoʻo Watson e hiki ke hiki ke hoʻomaopopo pono aʻike i ke kūlana me ka hoʻoikaika i nā kūlohelohe hou o nā kānaka .
Nā mea'ē aʻe a me nāʻelele o ka hoʻokūkū i loko o kaʻike loiloi:
- E. Tolman - uaʻikeʻia 3 mau hoʻonaʻauao (nā hanana kūʻokoʻa palekana, ka mana o ke kino, e hana ana i nā manaʻo hoʻokele i loko).
- K. Hull - hoʻouluhi a hoʻokuʻuʻia ka'ōpena o ke kino (nā mea iʻikeʻoleʻia);
- B. Skinner - hoʻokaʻawale i kahiʻanoʻano kūikawā - ka mea hanahana,ʻo ke kumuhana e hana i keʻano S → P → R, kahi o P ka mea hoʻoikaika e alakaʻi ana i kahi hopena maikaʻi, hoʻoponopono-hoʻoponopono.
Kālā o ka Behaviorism
No nā makahiki he nui o ka noiʻiʻana e pili ana i ka hana a nā holoholona a me nā kānaka, ua nui ka hopena o nā mea nāna i hana i ka hana. ʻO ka Behaviorism ka manaʻo nui:
- ʻo ka hanaʻana he hōʻailona o nā manaʻo hana ma waho;
- ʻo ka pahuhopu nui o ka hana ke hoʻololi i nā kūlana o waho;
- ʻo ke kūlana he mea maʻalahi loa ia e hiki ke anaʻia, hōʻoiaʻiʻoʻia;
- ka hoʻoikaika a me ka hoʻopaʻi e hoʻoholo i ka hana;
- maikaʻi a nānā ponoʻia nā hana a me kaʻikeʻole a me ka makemakeʻole;
- ke kanaka - kahi hoʻonohonoho o nā kūlana hana → nā hopena;
- ʻo ka hopena o ka mea e pili ana i kaʻike i hala iho nei;
- ua hoʻoholoʻia nā hana e ka'ōlohelohe waho.
Ka Moʻolelo o Behaviorism
ʻAʻole i puka kahi o ka hoʻokaumaha i kahiʻole,ʻo nā manaʻo likeʻole: "ʻike" a me ka "ʻike" ua nele i ko lākou waiwai aʻaʻole hiki i kekahi ke hāʻawi i nā meaʻepekema mai kahi manaʻo kūpono -ʻaʻole hiki ke hoʻopiliʻia a anaʻia me ka ikaika. ʻO ke kumu o ka hoʻokaukino aʻo ke kanaka kona hana ma ka paneʻana i kahi mea hoʻonani, ua kūpono i ka poʻeʻepekema, no ka mea, eia nā hana koʻikoʻi e hiki ke nānāʻia. Nā hoʻokolohua i hanaʻia e ka physiologist Russian I. Pavlov ma luna o nā holoholona i kahiʻano i hoʻololiʻia i hele i nā laboratua hana.
ʻO ka Behaviorism i kaʻike Psychology
ʻO ka Behaviorism kahi loiloi o ka loiloi i hoʻonohonoho i nā pane o ke kanaka ma ke kikowaena a hōʻole i kaʻike ma keʻano he kūʻokoʻa kūʻokoʻa kūʻokoʻa. ʻO kekahi mau makahiki a hiki i ka waenakonu o ke kenekulia XX. ka'ikekino ma keʻano he kepekema, a ke aʻo i kekahi kanaka ma o ka hana maʻamau: nā hanana a me nā hopena, eʻaeʻia ana e hoʻomālamalama i nā mea he nui, akā,ʻaʻole i hoʻokokoke aku iā lākou i nā hanana o nā hanaʻike a me nāʻikeʻole. ʻO ke kākamaikalaʻikepili i hoʻololi i ka halihali kolohe.
ʻO ka Behaviorism i ka Pākiko Politiciano
ʻO ka hoʻonāukikala politika kahi hoʻonohonoho kūpono,ʻo ia ka hōʻiliʻiliʻana i nā phenomena i hoʻonuiʻia e nāʻoihana politika, i mālamaʻia ma ka nānāʻana i ka hana a kekahi kanaka a mau hui paha. Ua hoʻokumu ka Behaviorism i nā manaʻo koʻikoʻi ma nāʻoihana politika:
- me ka noʻonoʻo i ka manaʻo o ka hoʻolālā i ka politika, ka mea i manaʻoʻoleʻia ma mua;
- ke noiʻana i nāʻano noiʻi e hoʻopili ai i ka hopena o nā hana politika: nā koho, ka hoʻokomoʻana i nā bila (ka hoʻopuka helu, ka'ōnaehana helu pilikino a me ka hanaʻana).
ʻO ka Behaviorism i ka Sociology
ʻAʻole pili pono nā pilikanaka a me nā hoʻokolohua i ka'ikeehana psychology, a he hikiʻole ke aʻoʻole i keʻano o ke kanaka, nā hana e hanaʻia ana i loko o ka psyche. Hoʻokumu 'ia ka' ano o ka 'aoʻao i ke kūkala politika BF. Skinner, akā ma kahi o ka "stimulus → reactive",ʻoiai aia ke kumumanaʻo "kahua", e komo pū me nā'ōlelo:
- ua loaʻa i kēlā me kēia kanaka nā hiʻohiʻona a me nā hāʻina i nā hanana o ka honua i waho;
- nā mea i hala i hala e pili ana i nā mākau hana o kēlā me kēia ma kahi i hāʻawiʻia.
ʻO ka Behaviorism i Pedagogy
Uaʻikeʻia ka poʻe hahai ma kaʻoihana kūikawā ma ke aʻoʻana. No ka lōʻihi, ua hoʻokumuʻia ke kula ma nā kumu o ka "hoʻoikaika" a me ka "hoʻopaʻi". ʻO keʻano o ka loiloi he kumu ia o keʻano o ka halihali,ʻo ka hopena o ia mau mea,ʻo ia ka hopena kiʻekiʻe e hoʻoikaika i ka makemake no ka hoʻonaʻauao hou, aʻo ka haʻahaʻa he "hōʻino" a hoʻopaʻi paha, no ka hopena o ka haumāna, i ka hopena o nā hopena maikaʻiʻole o nā manaʻo hoʻopololei i ka aʻo. Ua hō'āhewa nuiʻia nāʻoihana o ka Behavioral e nā kānaka.
ʻO ka Behaviorism i ka Hoʻoponopono
ʻO nāʻano o ka hoʻokōʻana i hoʻokumu i ke kumu no ka hoʻokumuʻiaʻana o ke kula o ka hoʻonaʻauao i loko o ka hoʻonaʻauao. Ua hoʻokumuʻia nā mana o nāʻoihana a me nā kamaliʻi i nā manaʻo o ka hana kolohe, a no lākou iho iʻike i ka hoʻohanaʻana i nā mea hana o kēia manaʻo no ka pilina o ka pilina a me ka hopena - ka maikaʻi o ka hana hana ma nā kūlana a pau. Ua lilo ka hoʻomohalaʻana i nā manaʻo behaviourist i mea e hiki ai, no keʻano o nā manaʻoʻelua i uluʻia i nā makahiki 1950 e ka mea lopa aloha kaiaulu Douglas McGregor:
- Kaumakaiwa X. ʻO ka hoʻonuiʻana i keʻano, nā kānaka lawaiʻa hou i manaʻoʻia he inhumane ("hoʻokūpaʻa koʻikoʻi"), akā e kū nei i ko kākou mau lā. ʻO ka hapanui o nā limahana he palaualelo, nele i ka hopohopo, akā e mahalo i ka maluhia a me ka palekana , no laila, pono lākou e mālama i ke alakaʻi alakaʻi. ʻO kēiaʻano hoʻonohonoho hoʻonohonohoʻana e hoʻokumuʻia ma ka mālamaʻana i ka makaʻu o nā kānaka no ka liloʻana o kā lākou hana. Hoʻonui ākea nā uku.
- Kauoha o Y. ʻO kēiaʻano hoʻolālā holomua e pili ana i nā hiʻohiʻona maikaʻi loa o nāʻano kanaka, no kēia kumu, ua hoʻonohonohoʻia ka hoʻomehana aloha i ka hanaʻana, ua hoʻonohonohoʻia nāʻoihana hoihoi a ua makemake nā paʻahana a pau e hōʻike i ka uluʻana o kaʻoihana no ko lākou hoʻoikaikaʻana, ʻO ke alakaʻi alakaʻi he'ikemokalaka. ʻO nā limahana e like me ke kūkuluʻana me ka hui.
ʻO ka Behaviorism i kaʻike waiwai
ʻO ka hoʻokele waiwai kahiko, e pili ana i nāʻano papahana o nā pono a me ka pono, keʻike nei i ke kanaka ma muli o ke kumu kūponoʻole o ka pono, a me ka nele i ka kohoʻana ma muli o nā mea nui. I kēia lā, aia kekahi mau lālā o ka hoʻokele waiwai, kahi o ka hoʻokele waiwai, a uaʻae i nā pono a pau o ka hoʻokūkū. ʻO nā mea kākoʻo o ka "hoʻokele waiwai" ke manaʻo nei. ʻO nā mea kūʻai e hoʻololi wale i ka hanaʻole, aʻo ia ka mea maʻamau no ke kanaka.
Ua hoʻomohala nā mea e pili ana i ka hoʻomehana waiwai i nāʻano hana e hiki ai ke hana a me ka hoʻonuiʻana i ke koiʻana o ka poʻe kālepa:
- Nā pōā maikaʻi . ʻO ka huahana, nā mea i mālamaʻia ma nā papa a no ka nui o ke kumukūʻaiʻaʻole i ka mea e koiʻia ana, ua kāleka nā kamaliʻi i kahi kohoʻoi aku iʻoi aku ka maikaʻi ma ka mākeke, a ke kūʻaiʻia nei ka huahana, e nānā aku ana i ke kumu kūʻai o ka mea hou.
- ʻO ka hāʻawiʻana i nā alahele he laulima kaulana i waena o nā mea kūʻaiʻoihana a me nāʻoihana. Eia kekahi laʻana, hāʻawiʻia kekahi kanaka iʻelua mau huakaʻi hele i kahi likeʻole like, akā,ʻo ia kekahi i ka pō kakahiakaʻole, aʻaʻole kekahi. E hana ana ka pōʻai ma keʻano o ka pōʻai awakea - makemake kekahi e noʻonoʻo e loaʻa ana i kahi meaʻole.
Nā hana a me nā kūlana o ka hoʻokō
ʻO nā kumu a me nā'ōnaehana paha, no kaʻikeʻole o ka manaʻo, i nā palena o ka hoʻolālāʻana, a me ka manawa, uaʻikeʻia nā mea maikaʻi a me nā meaʻinoʻole o ka hoʻokaukino, kahi i kūpono ai ke hoʻohana i nāʻano o kēia alakaʻi, a ma hea kahi maikaʻi e hoʻohana i nāʻano hou. I kekahi hihia,ʻaʻole pono nā luna hana e haʻalele i kēia mea hana nani ma kā lākou hana a hoʻohana i nāʻano hana e hiki ai ke hāʻawi i ka maikaʻi loa. Nā pōmaikaʻi o ka hoʻokō:
- nā mea a pau i hiki ke aʻoʻia, a nānāʻia a hoʻohanaʻia i loko o keʻano - ua maopopo a maopopo loa keʻano o ka halihali;
- kuhikuhi i hui pūʻia me kahiʻikeʻepekema, i kākoʻoʻia e kaʻike nui loa, ua'āponoʻia e hoʻonui i ka loina e like me kaʻepekema;
- ua hoʻokumu ka hana i nā'ōnaehana o nā noʻonoʻo hana.
ʻAla:
- ka mālamaʻole i ke komoʻana o kaʻike kanaka, nā mākau hana a pau, e ho'ēmi i ka hana mechanics;
- ke kumu o ka hana, a me ka noʻonoʻo pono'īʻana,ʻaʻole iʻikeʻia e nā poʻe loio;
- ke mālamaʻia kekahi kanaka ma nā hoʻokolohua hoʻokolohua e like me he holoholona, me kahi hoʻonohonoho he mau hanana no ke ola;
- ʻAʻole hōʻike ka Behaviorism i ka ho'ākākaʻana i ka makemake kanaka no nā hana hou a me ka hana hoʻohālike.