12 ¶ O na lunaolelo, a me na hana a na lunaolelo he umikumamalua a Iesu Kristo

I loko o nā makahiki o kona olaʻana, ua loaʻa iā Iesū ka nui o nā haumāna, aʻaʻole hoʻi he poʻe maka'āinana wale nō, akā he mau lālā nō hoʻi o kaʻaha aliʻi. Ua makemake kekahi i ka ho'ōla, aʻo kekahi poʻe wale nō ka hoihoi. ʻO ka nui o nā poʻe āna i hāʻawi ai i kānaʻike,ʻo ia ka manawa e loli mau ai, akā i hoʻokahi lā kohoʻo ia.

12 ¶ Na aposetolo a Kristo

Ua kohoʻia ka helu pono o ka poʻe hahai iā Iesū no ke kumu, no kona makemake i nā kānaka o ke Kauoha Hou, e like me ka Old Testament, i 12 mau alakaʻi alakaʻi. A o na haumana a pau, no ka Iseraela lakou, aole lakou i ikeia, aole hoi i waiwai. ʻO ka hapa nui o nā luna'ōlelo he poʻe lawaiʻa mua loa. Ua hōʻoia nā kāhunapule e pono i nā kānaka manaʻoʻiʻo ke hoʻomanaʻo i ka inoa o nā aposetolo 12 o Iesu Kristo ma ka naʻau. No ka hoʻomanaʻo maikaʻi aʻe, ua manaʻoʻia e "hoʻopaʻa" i kēlā me kēia inoa i kahi'āpana kiko'ī mai kaʻeuanelio.

Ka Apotoro Petero

O ke kaikaina o Anederea ka mua, ua aloha ia i ka halawai ana o Kristo me ka inoa o Simona. Ma o kona kūpaʻa a me kona manaʻo paʻa, ua pili loaʻo ia i ka Mea Ho'ōla. Ua haʻi muaʻo ia iā Iesū, a kapaʻiaʻo iaʻo ka Pōhaku (Peter).

1. Ua like ke ano o na aposetolo o Kristo iloko o ko lakou ano, no ka mea, ua ola o Petero me ka huhu; ua hooholo oia e hele ma ka wai e hele mai io Iesu la, ae oki ae i ka pepeiao o ke kauwa iloko o ka Pa ma Ketesemane.
2. I ka pō, i ka manawa i hopuʻia aiʻo Kristo, ua hōʻikeʻo Petero i ka nawaliwali, a makaʻu, hōʻole aku iā iaʻekolu manawa. Ma hope o kekahi manawa uaʻaeʻo ia i kāna hana hewaʻana, mihiʻo ia, a kala mai ka Haku iā ia.
3. Wahi a ka Palapala Hemolele, he 25 makahiki ka'Ālapa i lilo ai i pelekikena mua ma Roma.
4. Ma hope o ka hōʻeaʻana o kaʻUhane Hemoleleʻo Petero,ʻo ia ka mea mua i hana i nā mea a pau no ka hoʻolahaʻana a me ka'āpono o kaʻekalesia.
5. Ua makeʻo ia i 67 ma Roma, kahi i kaulia aiʻo ia ma ke keʻa i lalo. Ua manaʻoʻia aia ma kona hale kupapaʻu ua kūkuluʻia ka Hale Puleʻo St. Peter ma ka Vatican.

Ka Apotoro Petero

ʻO ka luna'ōleloʻo James Alfeev

ʻO ka mea iʻikeʻoleʻia no kēia haumāna a Kristo. Ma nā kumu e loaʻa ai kahi inoa -ʻo Iakoba ka meaʻuʻuku, i hanaʻia e hoʻomaopopoʻia mai kahiʻelele'ē aʻe. ʻO Jakoba Alfeev he lunaʻauhau a haʻiʻo ia ma Iudea, a laila me Andrew, heleʻo ia i Edessa. He nui nāʻano o kona make a kanuʻana, e like me kā kekahi i manaʻo ai ua hailukuʻiaʻo ia e nā Iudaio ma Marmarik, aʻo kekahi'ē aʻe - ua kauʻiaʻo ia ma ke keʻa i kona ala iʻAigupita. Aia kona mau moku ma Roma ma ka luakini o ka poe aposetolo 12.

ʻO ka luna'ōleloʻo James Alfeev

Ka Apotoro o Andrew ka mea i kahea mua ia

Ua hoomaka mua ke kaikaina o Petero ia Kristo, a ua lawe mua mai i kona kaikaina ia ia. No laila, kū aʻela kona inoa i kapaʻia,ʻo ka mea mua loa.

1. Ua kokoke nā aposetolo heʻumikumamālua i ka Faaola, akāʻekolu mau wale nō, uaʻikeʻo ia i ka hopena o kēia ao,ʻo iaʻoʻAnederea ka mea i kapaʻia.
2. Ua loaa ia ia ka haawina o ke alahouana o ka poe make.
3. Ma hope iho o ke kauʻana iā Iesū, hoʻomakaʻoʻAnederea e heluhelu i nā kau'ōlelo ma Asia Minor.
4. 50 A hala na la mahope o ke alahouana, iho mai la ka Uhane Hemolele me he ahi la, a hopu iho la i ka poe lunaolelo. Hāʻawiʻia kēia i ka makana no ka ho'ōlaʻana a me ka wānana, a me ka manawa kūpono e'ōlelo ai ma nā'ōlelo a pau.
5. Ua makeʻo ia i 62, ma hope iho o kona kaulia ma ke keʻa ma ke keʻa, ua nakinaki i kona mau lima a me kona mau wāwae me nā kaula.
6. Aia nā relic i loko o ka hale pule nui ma ke kūlanakauhaleʻo Amalfi ma Italia.

Ka Apotoro o Andrew ka mea i kahea mua ia

Ka aposetolo Mataio

I ka wa mua, hanaʻo Mataio ma keʻano he lunaʻauhau, a he hālāwai me Iesū ma kahi hana. Aia kekahi kiʻi o Caravaggio "'Apena Mataio", kahi i hōʻike muaʻia ai ka hālāwai mua me ka Faaola. ʻO ia ke kaikaina o ka luna'ōlelo,ʻo Iakobo ka Alepa.

1. He nui ka poʻe iʻike iā Mataio no kaʻeuanelio, aʻo ia hoʻi ka inoa o Kristo. ʻO ke kumu keʻano o nā'ōlelo a ka Mea Ho'ōla, ka mea a ka luna'ōlelo e hoʻopaʻa mau ai.
2. I kekahi lā, ua hanaʻo Mataio i ka hana mana ma ke kauʻana i kahi koʻokoʻo i loko o ka lepo, a ulu mai i kahi lāʻau me nā hua muaʻole, a ma lalo iho o ka holoʻana o ka muliwai. Ua hoʻomaka ka aposetolo e haʻi aku i nā meaʻike maka a pau i bapetizoʻia ma ke kumu.
3. I kēia wā,ʻaʻohe mea e pono ai i makeʻo Mataio.
4. ʻO ka relics i loko o kahi lua kupapaʻu ma ka luakiniʻo San Matteo i Salerno, Italia.

Ka aposetolo Mataio

ʻO kaʻekalesia John the Theologian

Ua loaʻa iā John kona inoa i kapaʻia no ka meaʻo ia ke kumu o kekahi o nā Gospels eha a me ka'Apocalypse . ʻO ia ke kaikaina o ka luna'ōleloʻo Iakobo. Ua manaʻoʻia he huhū, he wela a he huhū loa nā kaikunāneʻelua.

1. He moʻopuna moʻopunaʻo John i ke kāne o ka Puʻupaʻa.
2. He haumana alohaʻo ka'Aikelikū John a pēlāʻo ia i kapaʻia e Iesū iho.
3. I ka wa o ka Crucifixion, ua koho ka Mea Ola iwaena o na aposetolo 12 ia Ioane e malama i kona makuahine.
4. Ma ka hailonaʻana, ponoʻo ia e haʻi aku maʻEpeso a me nā kūlanakauhale'ē aʻe o'Asia.
5. He haumana kana i hoike mai i kana mau olelo a pau i hoikeia ma ka hoike a me ka Euanelio.
6. I ka 100, ua kauohaʻo Ioane i kāna mau haumānaʻehiku eʻeli i kahi lua me ke keʻa a kanu i laila. I kekahi mau lā ma hope mai, ma ka manaolana o ka loaʻaʻana o ke koena kupaianaha o ka lua, uaʻeliʻia, akā,ʻaʻohe kino ma laila. Loaʻa i nā makahiki i ka lua kupapaʻu ka lehu, ka mea i ho'ōla i nā kānaka mai nā maʻi.
7. Ua kanuʻiaʻo John the Theologian ma ke kūlanakauhaleʻoʻEpeso, kahi i hoʻolaʻaʻia ai kekahi luakini nona.

ʻO kaʻekalesia John the Theologian

Ka Apotoro Thomas

ʻO Iuda kona inoa maoli, akā, ma hope iho o ka hālāwaiʻana, kapa iholaʻo Kristo iā ia i kapaʻiaʻo "Thomas." Wahi a ka hāʻawiʻana aku he kaua ia e kū'ē i ka Mea Ho'ōla, akā naʻe, ua like kēiaʻano likeʻole me kekahi mea'ē aʻe.

1. Ua huiʻo Thomas i nā luna'ōlelo 12 he 29 ona makahiki.
2. Ua manaʻoʻia kahi ikaika nui iʻikeʻia he ikaika nui, i hui pūʻia me ka ikaika wiwoʻole.
3. I waena o nā luna'ōlelo 12 o Iesū Kristo,ʻo Toma kekahi o ka poʻeʻaʻole i hiki mai i ke ala houʻana o Kristo. A'ōleloʻo ia, aʻikeʻo ia i nā mea a pau me kona mau maka pono'ī,ʻaʻole ia e manaʻoʻiʻo, no laila i ala mai ai kahi inoa hoʻomanaʻo - ka mea hoʻomaloka.
4. Ma hope o ka hailona, ​​heleʻo ia e haʻi aku i India. Ua hoʻomauʻiaʻo ia e kipa i Kina no kekahi mau lā, akā uaʻikeʻo iaʻaʻole e loaʻa ke aʻa i ke Kristiano, no laila haʻaleleʻo ia.
5. Me kāna mau aʻoʻana, ua huliʻo Thomas iā Kristo ke keiki kāne a me ka wahine a ke aliʻi o Indiana, a ua hopuʻiaʻo ia, a hoʻomāʻehaʻehaʻia, a houʻia i nā ihe ihe.
6. ʻO nā hapa o nā relics o kaʻelele ma India, Hungary, Italia a me ka maunaʻo Athos.

Ka Apotoro Thomas

Ka Apana Luka

Ma mua o ka hālāwaiʻana me ka Mea Ho'ōla,ʻo Luca he hoa hanaʻo St. Peter a he kauka lapaʻau kaulana i kōkua i ka poʻe e pakele i ka make. Ma hope o kona aʻoʻana iā Kristo, ua heleʻo ia i kāna aʻoʻana a ua liloʻo ia i haumana nāna.

1. I waena o nā luna'ōlelo 12 o Iesū, uaʻikeʻiaʻo Luka ma kāna aʻoʻana, no laila ua aʻoʻo ia i ke kānāwai Iudaio, uaʻikeʻo ia i ka'ikekamaiʻo Helene a me nā'ōleloʻelua.
2. Mahope iho o ka hiki ana mai o ka Uhane Hemolele, hoomaka ae la o Luka e hai olelo, a o Tebes ka hope o kona puuhonua. Ma laila, ma lalo o kāna kauoha, ua kūkuluʻia kahi halepule, kahi i ho'ōla aiʻo ia i nā kānaka mai nā maʻi likeʻole. Hoʻopili nā kāhuna i ka lāʻauʻoliva.
3. ʻO ka leo o nā luna'ōlelo heʻumikūmālua,ʻo ia nō ka hoʻolahaʻana i ka Kristiano ma ka honua holoʻokoʻa, akā ma waho o kēia, ua kākauʻo Luke i kekahi o nā'EeuʻEhā.
4. ʻO ka luna'ōlelo ka mea mua i pena i nā kiʻi, a me nā kauka a me nā mea pena kiʻi.

Ka Apana Luka

ʻO ka luna'ōleloʻo Pilipo

Ma kona wā'ōpiopio, ua aʻoʻo Philip i nāʻano moʻokalaleo,ʻo ia hoʻi ka berita kahiko. Uaʻikeʻo ia no ka hikiʻana mai o Kristo, no laila, ua manaʻoʻo ia e hālāwai me ia, me he meaʻole lā. I loko o kona puʻuwai i ke aloha nui a me ke Keiki a ke Akua, eʻike ana i kona mau manaʻoʻuhane, i kāheaʻia e hahai aku iā ia.

1. Ua hoomaikai aku na lunaolelo a pau o Iesu i ke kumu, aka ua ike o Pilipo ia ia wale no na hoike kiekie loa o ke kanaka. No ka hikiʻole iā ia ke hoʻopakele iā ia mai ka nele i ka manaʻoʻiʻo, ua hoʻoholoʻo Christ e hana i kekahi hana mana. Ua hiki iā ia ke hānai i ka nui o nā kānaka me nā popo berenaʻelima a me nā iʻaʻelua. Aʻikeʻo ia i kēia hana mana, ua paneʻo Pilipo i kāna mau hewa.
2. Ku mai la ka aposetolo me na haumana e ae, no ka mea, aole ia i hilahila e noi i ka Mea e ola i na haawina he nui wale. Ma hope o kaʻaina ahiahi, ua noiʻo ia e hōʻike i ka Haku. Ua hōʻoiaʻo Iesūʻo ia hoʻokahi me kona Makua.
3. Ma hope o ke ala houʻana o Kristo, ua heleʻo Pilipo no kekahi manawa lōʻihi, e hana ana i nā hana mana a me ka ho'ōlaʻana i nā poʻe.
4. Ua pepehiʻia ka luna'ōlelo ma ke keʻa no ka mea ua hoʻopakeleʻo ia i ka wahine a ke aliʻi o Hierapoli. Ma hope o kēia, ua hoʻomakaʻia ke ōlaʻi i lukuʻia ai nā kaʻalina a me nā aliʻi no ka pepehi kanaka.

ʻO ka luna'ōleloʻo Pilipo

Ka Apotoro o Bartholomew

E like me keʻano o ka manaʻo lōkahi o nā mea heluhelu o ka Bible, i ho'ākākaʻia ma kaʻEuanelio a John, Natanaʻelaʻo Bartholomew. Uaʻikeʻiaʻo iaʻo ka hā o nā luna'ōlelo heʻumikumamālua o Kristo, a na Pilipi i lawe mai iā ia.

1. I ka hālāwai mua loa me Iesū,ʻaʻoleʻo Bartolomea i manaʻo aia i mua ona ka Mea Ho'ōla, a laila ua'ōlelo akuʻo Iesu iā ia eʻike ana iā ia e pule ana a lohe i kāna mau noi, aʻo ka mea i hoʻololi i ka manaʻo o ka mea hou.
2. Ma hope o ka hopena o ke ola honua o Kristo, hoʻomaka kaʻelele e haʻi i kaʻeuanelio ma Suria a me Asia Minor.
3. 18 A nui nā hana a nā luna'ōlelo heʻumikumamālua i huhū ai i waena o nā aliʻi, a pepehiʻia lākou, a kau akula i kēia, a me Baretolomaio. Ua loaʻaʻo ia iā ia ma ke kauoha a ke aliʻi Armeniaʻo Astyages, a laila, kauʻiaʻo ia ma ke keʻa, akā, hoʻomauʻo ia e haʻi. A laila, noho mālieʻo ia no ka maikaʻi, ua weheʻia konaʻili aʻoki liʻiliʻi i kona poʻo

Ka Apotoro o Bartholomew

ʻO ka luna'ōleloʻo Iakobo Zebedee

ʻO ka kaikuaʻana o John the Theologian ka mea i pelekikena mua iā Ierusalema. ʻO ka mea pōʻino, akā,ʻaʻoheʻike e pili ana i ka hālāwai mua o Iakoba me Iesū, akā eia kahiʻano i laweʻia mai e ka aposetoloʻo Matvey. ʻO lāua me ko laua kaikunāne, ua kokoke lākou i ke Kumu, a ua hoʻoikaika iā lākou e noi aku i ka Haku e noho pū me ia i loko o ke aupuni o ka lani. Ua'ōleloʻo ia iā lākou i ka pōʻino a me ka pilikia no ka inoaʻo Kristo.

1. He mau lunaolelo ka Iesu, a ua kapaia o Iakoba i ka iwa o ka umikumamalua.
2. Ma hope o ka hopena o ke ola honua o Iesu, heleʻo Iakoba e haʻi i Sepania.
3. ʻO ka mea wale nō o nā luna'ōlelo 12 he nui ka hōʻikeʻana o ka make i loko o ke Kauoha Hou, kahi i'ōleloʻia ua pepehiʻo Herode iā ia me ka pahi kaua. Ua hanaʻia kēia i ka makahiki 44.

ʻO ka luna'ōleloʻo Iakobo Zebedee

Ka Simona Simona

ʻO ka hālāwai mua me Kristo i loko o ka hale o Simona, i ka manawa a ka Faaola i hoʻohuli ai i wai i waina ma mua o nā maka o nā kānaka. A mahope iho, manaoio ka aposetolo i ka wa mahope aku ia Kristo a hahai aku la ia ia. Ua kapaʻiaʻo ia - zealot (zealot).

1. Mahope iho o ke alahouana, hoomaka iho la na lunaolelo hemolele a pau o Kristo e hai olelo, a hana o Simon ma na wahi like ole: Beritania, Armenia, Libya, Aigupita a me na mea e ae.
2. ʻO ka mō'ī Pelekāneʻo'Aderki, he mea hoʻomana, a kauohaʻo ia e hopu iā Simona,ʻo ia ka mea i hoʻokauʻia i ka hoʻoluhi lōʻihi. Aia kekahiʻike i kaulia ma ke keʻa aʻikeʻia me kahi pūnaewele. Ua kanuʻiaʻo ia ma ke ana, kahi i noho aiʻo ia i nā makahiki hope o kona olaʻana.

Ka Simona Simona

Ka lunaolelo o Iuda Isekariota

He elua mau ano o ka hoomaka ana o Iuda, nolaila, e like me ka mea mua, ua manao ia oia ke kaikaina o Simona, ao ka lua - oia wale no na kanaka maoli o Iudea i waena o na aposetolo 12, nolaila, aole oia no na haumana e ae o Kristo.

1. Ua koho akuʻo Iesū iā Iuda i ka mea mālama kālā o ke kaiāulu,ʻo ia hoʻi, nāna i hāʻawi i nā makana.
2. E like me nāʻike e noho nei, uaʻikeʻia ka luna'ōlelo o Iuda he haumāna ikaika loaʻo Kristo.
3. ʻO Iuda wale nō ka mea ma hope o ka'Aliaaina Nui i hāʻawi i ka Mea Ola no nā'āpana kālā he 30 a mai ia manawa maiʻo ia he kumakaia. Ma hope o ke kauʻana o Iesū ma ke keʻa, hoʻoleiʻo ia i ke kālā a hōʻole aku. Aia a hiki i kēia wā, ua hoʻopaʻaʻia nā hoʻopaʻapaʻa no keʻano maoli o kāna hana.
4. ʻElua mauʻano o kona make: ua hiki iā ia ke hoʻokipa iā ia iho a hoʻopaʻiʻia, a hāʻule i ka make.
5. I ka makahiki 1970, ua loaʻa kahi papyrus maʻAigupita, kahi i hōʻikeʻia aiʻo Judas ka haumāna a Kristo wale nō.

Ka lunaolelo o Iuda Isekariota