Ua hoʻohana pinepineʻia ka hua'ōlelo "aggression" ma kahiʻokoʻa. ʻO ia ke kumu e pono ai e maopopo a hoʻomaopopo i nā manaʻo o kēia hua'ōlelo. Pēlā i ka makahiki 1957 A. Darki lāuaʻo A. Bass. ua haku a ua hoʻokumu i kā lākou puke noi kaulana. Ua hoʻomaopopo lākou i ka'ākau a me ka nuiʻana o ka hana pāʻani, a hiki ke hōʻike iā ia iho ma nāʻano likeʻole. Aia i kēia manawa kēia mea kokoke i nā manawa a pau. ʻO ka mea like wale nō, hiki ke haʻiʻia aʻaʻole iʻikeʻia. E like me kaʻikeʻana o nā kānaka a pau,ʻoi aku ka maikaʻi o ka loaʻaʻana o ka'āina waena aʻaʻole e loaʻa i nā mea likeʻole. Ma ke kūpono, pono i nā kānaka a pau ke kūlana kaulike. Ke heleʻole neiʻo ia, a laila lilo ke kanaka i meaʻaeʻa a hopohopo i nā mea ulu. ʻO ka mea'ē aʻe, ua hakakā kekahi kanaka hakakā.
ʻO ka nīnau nīnau a me nāʻano o Basa-Darka e hōʻike ana i nāʻano o ka huhū:
- ʻO ka huhū kino. He makemake nui e hoʻohana i ka ikaika kino i kekahi.
- Hoʻokuʻi. ʻAʻole paha e kauʻia kēlāʻano huhū i kekahi kanaka, aiʻoleʻole.
- Ke kaumaha. He hōʻailona kēia o nā manaʻo maikaʻiʻole, me ka haʻahaʻaʻole. Ua kapaʻia kēlā poʻe me keʻano huhū a me ka huhū.
- ʻO Negativism. ʻO keʻano i kapaʻia,ʻo keʻano o keʻano o kaʻaha. ʻAʻole pololei, no ka mea ʻaʻohe mea kūpaʻa - mai ke kū'ē kūʻokoʻa i ka hakakāʻana, i kū'ē i nā kānāwai a me nā loina i kūkuluʻia.
- Ka hoʻopiʻi. Loaʻa ka huhū nui. ʻO nā kānaka i kū i kēiaʻano o ka huhū, he mea lili a huhū.
- Kuhi, hōʻole. E hoʻolahalaha ana i ka nānā a me ka noʻonoʻo nui i nā mea'ē aʻe i ka maopopo o ka makemake o nā poʻe'ē aʻe e lawe mai me kaʻike.
- ʻO ka huhū o Verbal. Hōʻike kēlā poʻe i ko lākou manaʻo maikaʻiʻole ma o ka hōʻinoʻana, nā mea hoʻoweliweli, ka uē a me nā hōʻailona.
- Nā manaʻo o ka hala. Nui loa ka mihi,ʻikeʻoe iāʻoe iho he kanaka hewa.
Nā kuhikuhi no ka nīnau nīnau Basa-Darkee:
Ke hoʻolohe a heluhelu paha i nā nīnau, e hoʻomaopopo i ka nui o nā mea e kūpono ai i kāuʻano. Ma muli o kāu'elike me kēia mau'ōlelo a iʻole kū'ē lākou iāʻoe, e pane pololei aku i ka "ʻae" a me ka "ʻaʻole". Ua hoʻonohonoho ponoʻia nā'ōlelo no ka hoʻokuʻuʻana i ka mana o kaʻaeʻana o ka pane. He 75 mau nīnau.
- I kekahi manawaʻaʻole hiki iaʻu ke pale aku i ka makemake e hōʻino i kekahi.
- I kekahi manawa, hoʻomāmā wau i nā mea piliʻole i nā poʻe aʻu i makemakeʻole ai.
- Makemake au i ka huhū, akā ua maʻalahi ka hoʻomaha.
- Ināʻaʻole lākou e noi mai iaʻu ma ke ala maikaʻi,ʻaʻole au e hoʻokō i kāu noi.
- Uaʻike wau a ke maopopo nei nā kānaka e kamaʻilio ana noʻu ma hope o koʻu kua.
- Ināʻaʻole au i'āpono i nā hana a nā poʻe'ē aʻe, ua hoʻomaopopo au i kēia.
- Inā e hoʻopunipuni mai kekahi iaʻu, ke kaumaha nei au.
- Ke manaʻo nei auʻaʻole hiki iaʻu ke hoʻokau i ka ikaika kino i kekahi kanaka.
- ʻAʻole loa wau i huhū i ka hoʻolei.
- Ke hoʻohaʻahaʻa mau nei i nā hemahema o nā kānaka'ē aʻe.
- Ke hoʻokemuʻoleʻia wau e ka rule i kauʻia, makemake wau e uhaʻi.
- ʻO kekahi poʻe eʻike i nā manawa a pau e hoʻohana ai i nā kūlana maikaʻi.
- Ua hopohopo wau i nā poʻe iʻoi aku kaʻoihana aloha iaʻu ma mua o kaʻu e manaʻo ai iā lākou.
- 'Ōlelo pinepine wau i kaʻaeʻole me nā kānaka.
- I kekahi manawa, hiki i kekahi manawa ka noʻonoʻoʻana, i kahi hilahila wau.
- Inā e pā mai kekahi iaʻu,ʻaʻole wau e pane pane aku iā ia.
- Ke huhū nei wau, ua kī wau i ka puka.
- Uaʻoi aku koʻu huhū ma mua o ko waho.
- Inā makemake kekahi e hana i ka haku mai loko aku ona, hana wau i mea kū'ē iā ia.
- Ke huhū iki nei wau i koʻu hopena.
- Manaʻo wauʻaʻole makemake nui nā poʻe iaʻu.
- ʻAʻole hiki iaʻu ke pale aku i ka paio ināʻaʻole like nā kānaka me aʻu.
- ʻO ka poʻe e hoʻolimalima mai ana i ka hana, e hopohopo lākou.
- ʻO ka mea hōʻino mai iaʻu a me koʻuʻohana paha, ke noi aku nei no ka hakakā.
- ʻAʻohe hiki iaʻu ke hoʻohenehene.
- Ke huhū nei au i ka wā e hoʻomāʻewaʻewa mai ai lākou iaʻu.
- Ke kūkulu nei nā kānaka iā lākou iho i waho o ko lākou mau poli, hana wau i ka mea maikaʻi loa iʻole ai e hoʻokiʻekiʻe.
- Loaʻa i kēlā me kēia pule,ʻike wau i kekahi meaʻoluʻoluʻole iaʻu.
- Nui ka poʻe e inaina mai iaʻu.
- Ke koi aku nei au i kekahi e mahalo i koʻu kuleana.
- He mea hōʻeha ia iaʻu no kaʻu mau mākua.
- ʻO ka poʻe e hoʻonāukiuki pinepine iāʻoe he mea pono ia e hoʻopiliʻia i ka ihu.
- Ke huhū nei au i kekahi manawa ai ke kaumaha.
- Inā hōʻino lākou iaʻu ma mua o koʻu pono,ʻaʻole au e huhū.
- Inā e ho'āʻo kekahi e hoʻokuʻu iaʻu,ʻaʻole au e hoʻolohe iā ia.
- ʻOiaiʻaʻole wau e hōʻike ana i kēia, i kekahi manawa e lili wau i ka huāhuā.
- I kekahi manawa uaʻike wau eʻakaʻaka ana lākou iaʻu.
- Inā paha wau i huhū,ʻaʻole wau e hele i ka ikaika.
- Makemake wau e kalaʻia koʻu mau hewa.
- ʻAʻole hiki iaʻu ke loli,ʻoiai inā e paʻi kekahi iaʻu.
- Ke huhū nei wau i kekahi manawa ke hanaʻole wau i koʻu manaʻo.
- I kekahi manawa hoʻonāukiuki mai nā poʻe iaʻu me ko lākou alo.
- ʻAʻohe kanaka aʻu i hoʻowahāwahā loa ai.
- ʻO koʻu kulekele: "Mai manaʻoʻiʻo i ka poʻe i waho".
- Inā hoʻonāukiuki kekahi iaʻu, ua mākaukau wau e haʻi aku iā ia i nā mea a pau aʻu e noʻonoʻo ai nona.
- He nui nā mea aʻu e hana nei, a ke mihi nei au ma hope aku.
- Inā huhū wau, hiki iaʻu ke paʻi i kekahi.
- Mai ka makahiki heʻumi,ʻaʻole wau i huhū aku.
- ʻIke pinepine wau e like me ka lepoʻeke, ua mākaukau e hele.
- Ināʻoe iʻike i koʻuʻano, e noʻonoʻoʻia wau he kanaka me ka maʻalahiʻole e noho.
- E noʻonoʻo mau wau e pili ana i nā kumu huna e hana ai nā kānaka i meaʻoluʻolu noʻu.
- I ka wā e ho'ōho mai ai lākou iaʻu, hiki i koʻu leo ke pane aku.
- ʻO nā hemahema e hōʻino iaʻu.
- Ke kaua nei au ma kahi liʻiliʻi aʻaʻole pinepine aku i nā mea'ē aʻe.
- Hiki iaʻu ke hoʻomanaʻo i nā hihia i ka wā i huhū loa ai au i ka hopuʻana i ka mea mua i hele mai ma lalo o ka lima a uhaʻi.
- I kekahi manawa eʻike wau ua makaukau wau e hoʻomaka i ke kaua mua.
- I kekahi manawa, ke manaʻo nei wau i kēia manawa, ua nui ka hewa i oʻu nei.
- Ua noʻonoʻo au i ka hapanui o nā kānaka e'ōlelo ana i kaʻoiaʻiʻo, akā i kēia manawa ke kānalua nei au.
- Ke hoʻohiki nei au ma o ka huhū wale nō.
- Ke hana hewa wau,ʻike wau i ka hewa.
- Inā ponoʻoe e hoʻohana i ka ikaika ikaika e pale i kāu mau kuleana, e hoʻokomo wau ia mea.
- I kekahi manawa e hōʻike wau i koʻu huhū ma ke kīkēʻana i ka papa.
- Makehewa wau i nā poʻe aʻu i makemakeʻole ai.
- ʻAʻoheʻenemi e makemake e hoʻopōʻino iaʻu.
- ʻAʻole hiki iaʻu ke hoʻonoho i nā kānaka ma ko lākou wahi, inā lākou e pono.
- ʻIke pinepine e kipa i ka manaʻo e ola wau.
- He hōʻailona me nā kānaka e hiki ke lawe iaʻu i ke kaua.
- No nā meaʻuʻuku,ʻaʻole wau e huhū.
- ʻAʻole hiki iaʻu ke noʻonoʻo i ka manaʻo e ho'āʻo nei nā kānaka e huhū a hōʻino paha iaʻu.
- ʻO ka manawa pinepine, ke hoʻoweliweli wale nei au i nā kānaka,ʻaʻole i manaʻo e hoʻokau i ka weliweli i ka hana.
- I kēia mau lā, ua lilo wau i mea paʻakikī (mahaloʻole).
- I kahi paio, pinepine wau i kuʻu leo.
- Hoʻomaʻo wau e hūnā i ka manaʻoʻino i nā kānaka.
- Eʻae wau eʻae aku me kekahi mea ma mua o kaʻu hoʻopaʻapaʻaʻana.
ʻO ka nīnau nīnau Bas-Darkʻo ka kī a me ka ho'ākākaʻana
- Palena kino: "no" = 1, "yes" = 0: 9, 7. "yes" = 1, "no" = 0: 1, 25, 31, 41, 48, 55, 62, 68.
- 'Aeʻe hoʻopiʻi: "no" = 1, "yes" = 0: 26, 49. "yes" = 1, "no" = 0: 2, 10, 18, 34, 42, 56, 63.
- Waeuki: "no" = 1, "yes" = 0: 2, 35, 69. "yes" = 1, "no" = 0: 3, 19, 27, 43, 50, 57, 64, 72.
- Negativism: "no" = 1, "yes" = 0: 36. "yes" = 1, "no" = 0: 4, 12, 20, 28.
- Ka hoʻopiʻi: "no" = 0, "yes" = 1: 5, 13, 21, 29, 37, 44, 51, 58.
- Hoʻomākaukau: "yes" = 1, "no" = 0: 6, 14, 22, 30, 38, 45, 52, 59, "no" = 1, "yes" = 0: 33, 66, 74.75.
- E hoʻolālā verbal: "no" = 1, "yes" = 0: 33, 66, 74, 75. "yes" = 1, "no" = 0: 7, 15, 23, 31, 46, 53, 60, 71 , 73.
- ʻO keʻano o ka hewa: "ʻaʻole" = 0, "yes" = 1: 8, 16, 24, 32, 40, 47, 54, 61, 67.
Nā nīnau nīnau Basa-Darka - nā hopena
E heluʻia nā pane ma luna o nāʻeleʻewalu.
ʻO ka helu helu hoʻokūkū me ka helu 1, 2 a me 3; ʻO ka helu o ka hōʻeuʻeu he 6 a me 7 pālākiō.
ʻO ka maʻamau o ka hakakā,ʻo ka nui o ka helu kuhikuhi, e like me 6-7 ± 3, a me ka hakakā - 21 ± 4.