Ua huliʻia ka pua kahiko loa o nā'īlio e kahi hui o nā meaʻepekema Sunekema i alakaʻiʻia e Petra Savolainen, he loea o ke Keʻenaʻo Zoology ma Stockholm Royal Institute of Technology.
ʻO nā papa mua e aʻo ai
No ka loaʻaʻana o kaʻike kūpono ma ka makahiki 2004, ua hoʻohālikelikeʻia ka DNA mitochondrial (hoʻoilina mai ka lāhine) o nā'īlio hou a me ko lākou mau kūpuna hihiu hihiu. Ma muli o kaʻikepili i loaʻa, ua hōʻikeʻia kahiʻano like me nā lūlū ma keʻano DNA i 14 mau'īlio.
ʻO nā hanauna kahiko e waiho i ka uluʻana mai ko lākou kupuna mai no nā makahiki he mau makahiki. ʻO kaʻike mua loa o ka'īlio a me ka'īlio pili i kahi 15,000 mau makahiki. Eia naʻe, ua manaʻo kekahi o nā mea olaola,ʻo nā hanauna kahiko loa o nā'īlio i hoʻokaʻawale i ka'īlio hae ma mua.
Ua manaʻoʻo Scientist Wayne Wayne i kaʻikeʻiaʻana o ka'īlio'īlio i mua ma mua o ka waihoʻana i ka nohona maʻamau o nā kānaka (e pili ana i 10,000 - 14,000 mau makahiki i hala aku nei). Ma mua, ua manaʻo ka poʻeʻepekemaʻaʻole nā kānaka kahiko i hoʻomaka i nā puaʻa. Eia naʻe, e like me kā Robert Wayne, uaʻike nā'īlio mua i 100,000 mau makahiki aku nei a iʻole ma mua.
Manaʻo nā kānakaʻepekema i ka'īlio kahiko loa iʻikeʻia ma Asia Hikina. I ka wā o ka noiʻiʻana,ʻo ia kahi iʻikeʻia ai keʻano o kaʻokoʻa likeʻole o nā genetic, kahi iʻike ikiʻia iho i nāʻaoʻao'ē aʻe a me nā pūnaewele.
ʻO nā'īlio kahiko
- Akita Inu (Japan)
- Alaskan Malamute (Alaska)
- Hawaiian Greyhound (Afghanistan)
- Basenji (Congo)
- LhasaʻOi (Tibet)
- Pikenes (Kina)
- ʻO Saluki (Kūlohelohe Māmā i ke Kaiwaena Hikina)
- Loaʻaʻia nā Dog (Siberia, Rusia)
- Shiba Inu (Japan)
- Siberian Husky (Siberia, Rusia)
- ʻO ke Terrier Tibet (Tibet)
- ʻO Chow Chow (Kina)
- Kahikina (Kina)
- ʻO Shih Tzu (Tibet, Kina)
Eia naʻe,ʻo ka pane hope loa i ka nīnau, nā'īlio iʻoi loa ke kahiko, hiki ke loaʻa i ka wā e nānāʻia ai nāʻano hanauna o kēia ao.